رثای قزوینی‌ها برای ثارالله، شور و شعوری هزار ساله
تاریخ انتشار: ۲ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۹۹۳۷۵
به گزارش ایرنا، این روزها در همه شهرها و روستاهای ایران و در هر کوی و برزن بیرق های سیاه عزای سیدالشهدا بر در و دیوار خانه و خیابان آویزان است و دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت(ع) و دلدادگان به خاندان پیامبر(ص) در هر گوشه و کنار مجالس روضه خوانی و عزاداری ماه محرم را برپا کرده اند.
در ماه محرم جلوه های زیبا، باشکوه و وصف نشدنی از عشق و ارادات ایرانیان در شهرها و روستاهای مختلف ایران زمین از جمله استان قزوین به حضرت اباعبدالله الحسین و یاران با وفایش به نمایش گذاشته می شود که دیرینه زیادی دارد، عشق و محبت به امام حسین (ع) در این سرزمین پس از شناخت مردم و آشنایی با واقعه کربلا در دل های آنان شکوفه زد و نسل به نسل تا امروز منتقل شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گفته تاریخ شناسان قدمت برگزاری آئین های سوگواری ماه محرم در قزوین و عزاداری برای سالروز شهادت مظلومانه سومین امام شیعیان به حدود هزار سال قبل و به دوره آل بویه بازمی گردد.
با پیدایش و حاکمیت صفویان در ایران، شیعیان و دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت(ع) توانستند آئین های عزادای امام حسین(ع) در ماه محرم که تا پیش از آن در خفا برگزار می شد را علنی کنند، این آئین ها با سبک و سیاق مختلفی از ابتدا تاکنون دنبال و برگزار شده است، اما آنچه حایز اهمیت است شور و شعوری است که در این آئین ها وجود داشته و پس از گذشت بیش از هزار سال نه تنها از حرارت آن کاسته شده بلکه آتش آن شعله ور تر هم شده و هرساله بر شکوه و عظمت آن افزوده می شود.
محمدحسن سلیمانی، محقق و تاریخ پژوه قزوینی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در رابطه با سابقه عزاداری های ماه محرم در قزوین گفت: آنطور که در نوشته ها و کتب تاریخی آمده سابقه عزاداری برای شهادت امام حسین(ع) و یاران باوفایش طی ماه محرم در قزوین به دوران آل بویه بازمی گردد، پس از این دوران بدلیل حکمرانی حاکمان غیرشیعه تا دوره صفویه این آئین ها در خفا و به شکل غیرعلنی برگزار می شده است.
این تاریخ پژوه ادامه داد: از دوره صفویه به بعد با رسمی شدن مذهب جعفری یا تشیع در حکومت ایران، برگزاری آئین های عزاداری در قزوین مانند نوحه و روضه خوانی و شبیه خوانی (تعزیه) رواج پیدا کرد به ویژه پس از انتقال پایتختی از تبریز به قزوین انجام این آئین ها شدت یافت و گسترده تر شد.
وی ادامه داد: تا قبل از آن اکثریت جمعیت قزوین را شافعی مذهب ها که نزدیک ترین مذهب به شیعه بوده را دربرمی گرفت که خیلی از آنها به سومین امام شیعیان علاقه مند بودند، مثلا حمدالله مستوفی جغرافیدان، مورخ و شاعر معروف قزوینی یک شافعی مذهب بوده اما اشعار زیادی در رثای اهل بیت عصمت و طهارت از جمله امام حسین(ع) از او به یادگار باقی مانده است.
سلیمانی اضافه کرد: در دوره قاجاریه برگزاری آئین های عزاداری در ماه محرم به باورهای عموم مردم راه یافت، در این ایام مردم و اقشار مختلف از جمله بازاریان و کسبه با سیاه پوش کردن در و دیوار خود را برای برگزاری مراسم های عزاداری امام حسین(ع) آماده می کردند، اولین دسته جات و کاروان های عزاداری راهی خیابان ها شدند و خیلی از آئین های عزاداری و رفتن دسته جات به امامزاده ها در دهه اول محرم رواج یافت که تاکنون نیز پابرجاست.
این تاریخ پژوه گفت: حمل طبق و علامت برگزاری آئین هایی چون شام غریبان، سوم امام و حضور مردم در آستانه امامزاده سلطان سید محمد در شب نهم محرم و حضور در آستان متبرکه امامزاده حسین(ع) در شب و روز عاشورا از آن زمان به یادگار باقی مانده است.
سلیمانی افزود: علم گردانی و طبق کشی از دیگر آیین های عزاداری مردم اطراف قزوین بوده که امروز نیز رواج دارد، این آئین خاص قزوینی هاست که هنوز هم رواج دارد، علم گردانی در روستاها نیز مورد توجه عزاداران است، در بعضی روستاها علم در محلات مختلف چرخانده می شود و اهالی پارچه، شال و روسری را به آن می بستند و نذر می کردند، جمعیت هم با نوحه خوانی و دود کردن اسفند و قربانی گوسفند پشت علم حرکت می کردند.
این قزوین پژوه گفت: برگزاری آئین سیاهپوشان نیز در گذشته در قزوین رواج داشته به این ترتیب که مردم سه روز قبل محرم با حضور در مساجد، حسینیه ها و تکایا آنها را سیاه پوش کرده و بر در و دیوار آنها پرچم ها و پارچه های سیاه آویزان کرده و این مکان ها را برای برگزاری مجالس روضه و عزاداری در دهه اول محرم آماده می کردند.
این تاریخ پژو اضافه کرد: این رسم امروزه دیگر به این شکل اجرا نمی شود اگرچه از روزهای قبل ماه محرم مکان های عزاداری از جمله حسینیه ها را برای برگزاری مجالس عزاداری آماده می کنند.
سلیمانی همچنین گفت: آئین طشت گذاری هم از دیگر مراسم های مرتبط با عزاداری ماه محرم است که بیشتر مربوط به آذری زبانان و اطراف قزوین است.
وی اضافه کرد: آئین قدیمی دیگری که در ماه محرم رواج داشته و امروز اثری از آن نیست، چهل منبر بوده که در دوران قاجار رواج پیدا کرده است، در این آئین عزاداران پابرهنه نذر می کردند که به ۴۰ مجلس روضه خوانی یا منبر مربوط به امام حسین(ع) حضور پیدا کنند.
مجالس روضه خوانی در قزوین که چراغشان از دوره قاجار روشن است
این روزها تمامی تکایا و حسینیه ها در کنار مساجد و بقاع متبرکه در قزوین پذیرای عزاداران حسینی و برگزار کننده آئین های عزاداری ماه محرم هستند، با این وجود برخی از این مکان ها به لحاظ قدمت خاص هستند و برنامه های عزاداری آنها به دوره قاجار بازمی گردد.
حسینیه امینی ها، دیوانخانه حاج سید جوادی، خیابانی و آقا سید جمال از جمله تکایا و حسینیه های از این دست هستند که برگزاری آئین های عزاداری محرم به ویژه دهه اول از دوران قاجار در آن رواج داشته و هنوز هم پابرجاست.
در این بین حسینیه آقاسید جمال یا در بین قزوینی "آسید جمال" جمعیت بیشتری را از عزاداران به خود می بیند، چرا که این حسینیه طی سال های گذشته گسترش پیدا کرده و به یک فضای بزرگ تبدیل شده که پذیرای خیل عزاداران حسینی در ایام محرم است.
همان طور که از نام این حسینیه نیز برمی آید موسس آن فردی به نام سید جمال بوده که در دوره قاجار این حسینیه را تاسیس کرده است، پس از آن نیز نوادگان وی چراغ این حسینیه را روشن نگه داشتند و این رویه را ادامه دادند.
مجالس روضه خوانی و عزاداری در این حسینیه آنچنان شکوه دارد که با حضور خیل عظیم عزاداران حسینی، برخی افراد باید برای ورود به حسینیه صف بسته و منتظر ورود به این مکان مقدس باشند.
یکی از نکات جالب توجه در این حسینیه آن است که بسیاری از بانوان ضمن حضور در مجالس عزاداری با خود استکانی را به این محل می آورند، ماجرا از این قرار است که آنان با حاجتی وارد می شوند و استکان چای خود را برای تبرک و هدیه به منزل می برند و پس از اینکه حاجتشان برآورد شد، استکان نو می خرند و آنرا به حسینیه تقدیم می کنند.
تشییع و خاکسپاری نمادین شهدای کربلا، آیینی منحصر به فرد
قزوینی ها یک آئین عزاداری خاص و منحصر به فرد نیز در ایام ماه محرم دارند که البته مربوط به دهه اول نیست و خاص روز دوازدهم محرم یا سومین روز شهادت حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و یاران باوفایش است که به سوم امام هم معروف شده است.
در این روز جمعی از بانوان قزوینی در مسجد حضرت علی اکبر(ع) گردهم می آیند و عده ای از آنان بیل و کلنگ در دست گرفته و سایرین هم تابوت های نمادین پیکرهای و بدون سر شهدای کربلا را بدوش گرفته و تشییع و خاکسپاری می کنند.
این عزاداری که بیشتر به اقوام لر و کرد ساکن قزوین اختصاص دارد، یادآور و بیانگر تشییع و خاکسپاری شهدای واقعه کربلا از سوی زنان طایفه بنی اسد است.
این آئین خاص عزاداری در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده است.
ثبت ملی ۲۰ آئین مربوط به سوگواری های ماه محرم در قزوین
مجتبی عباسی کارشناس مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: تاکنون ۱۰۰ عنوان آئین،مراسم و مهارت از استان قزوین به عنوان میراث ناملموس در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است که ۲۰ مورد آنها مربوط به آئین ها و برنامه های سوگواری ایام محرم است.
وی همچنین گفت: علم گردانی، طبق کشی، مافی زیاران، مهارت طبخ اوزباستورما (غذای روز عاشورا) در منطقه طارم، زره بافی (لباس تغزیه)،سوم امام،شور زرآباد، نوحه های دستگاهی قزوین،چاق چاقی موشقین، از جمله این آئین ها هستند که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اند.
عباسی در ادامه از پیگیری های معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی قزوین برای ثبت ملی آئین "علم دوران درن" روستای ماهین طارم سفلی خبر داد و گفت: این آئین به معنای گرداندن علم است که با انجام مراسم خاصی در پیش از آغاز محرم و برای استقبال از این ماه برگزار می شود.
این کارشناس مردم شناسی همچنین گفت: تعزیه در قزوین نیز از قدمت بالایی برخوردار است و شبیه خوانی قزوین جزو قدیمی ترین ها در کشور به شمار می رود و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، تعزیه برخی مناطق از جمله حصارخروان نیز به دلیل سبک و سیاق خاص خود از شهرت ملی برخوردار است.
استانها قزوین ۰ نفر برچسب‌ها ماه محرم استان قزوین عزاداری ها مراسم عزاداریمنبع: ایرنا
کلیدواژه: ماه محرم استان قزوین عزاداری ها مراسم عزاداری ماه محرم استان قزوین عزاداری ها مراسم عزاداری ماه محرم در قزوین فهرست آثار ملی برگزاری آئین آئین های عزاداری ثبت رسیده آئین ها امام حسین ع ماه محرم دوره قاجار مجالس روضه روضه خوانی حسینیه ها سید جمال دهه اول
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۹۹۳۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کشته شدن دوچرخه‌سوار قزوینی در تصادف با پراید
سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی قزوین گفت: یک فقره حادثه تصادف بین خودروی پراید و راکب دوچرخه در شهر الوند منجر به مرگ دوچرخه‌سوار شد.
حمیدرضا ململی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در قزوین اظهار کرد: بعدازظهر _پنج‌شنبه سیزدهم اردیبهشت_ وقوع یک فقره حادثه تصادف بین خودروی پراید و راکب دوچرخه سوار در لاین ورودی بلوار شهید سلیمانی (سهروردی) شهر الوند نرسیده به اداره کار شهرستان البرز به آتش نشانی شهر صنعتی البرز اطلاع داده شد.
وی افزود: در پی دریافت این خبر بلافاصله فرماندهی و نیروهای امداد و نجات آتش‌نشانی شرکت شهر صنعتی البرز به محل حادثه اعزام شدند، در این راستا نیروهای آتش‌نشانی و اورژانس اقدامات اولیه امدادی و ایمن‌سازی صحنه حادثه را در دستور کار قرار دادند و مصدوم به مرکز درمانی انتقال یافت.
سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی قزوین ادامه داد: به علت شدت جراحات وارده راکب دوچرخه سوار جان خود را از دست داد.
ململی اضافه کرد: علت وقوع این سانحه رانندگی دلخراش در درست بررسی است.
کد خبر 750239
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد